Wat is dieetcultuur en wordt iedereen erdoor beïnvloed? Dit artikel en een aantal concrete vragen zullen daar antwoord op geven. Ben je bijvoorbeeld liever gezond en dik of ongezond en dun? Hierover na moeten denken zegt eigenlijk al genoeg. Iets genuanceerder ligt de vraag of je bepaalde dingen niet doet omdat je vindt dat je daar eerst een paar kilo voor moet afvallen? Of koop je light producten omdat je denkt dat dit “beter” is? En dan bedoel ik natuurlijk niet qua smaak…
Dit is precies hoe dieetcultuur overal in ons leven aanwezig is. Soms overduidelijk en schreeuwerig, maar nog veel vaker onopvallend en genuanceerd. Het heeft zich een weg naar ons brein gebaand en ons allemaal beïnvloed. Persoonlijk werd ik er niet door beïnvloed. Ik was bezeten. Dik worden was mijn grootste angst en ik had er alles voor over om dit te voorkomen.
Ben jij een goed mens?
En het daarmee waard om gezien te worden? Om van gehouden te worden? Ik hoop met heel mijn hart dat je hier volmondig JA op antwoordt. Natuurlijk is het wel van belang dat je aardig bent voor je medemens. Af en toe eens wat doet voor een ander. Er bent voor je vrienden en familie. Wat geeft aan de collectant. En dat je dun wilt zijn.
Wait, what?!
Op de een of andere manier is “dun willen zijn“ terecht gekomen in het rijtje normen en waarden waar we aan moeten voldoen, willen we gezien en geliefd worden. Het gaat hierbij niet eens perse om het dun zijn zelf. Zolang dit maar is wat je wilt. Zeg eens eerlijk, wat vind jij van een dik persoon die niet wilt afvallen? Precies. Zolang je maar je stinkende best doet om dun te worden of te blijven zit je gebakken. Denk je. Ben je gaandeweg gaan geloven… En nee, hier hoef je je niet schuldig over te voelen. Je bent niet dom dat je erin bent getrapt. Dat zijn we bijna allemaal. We kunnen met een grote, dikke, beschuldigende vinger wijzen naar de dieetcultuur en haar misleidende gedrag. Het is ons aangeleerd en het goede nieuws is dat we het dus ook kunnen afleren. We hoeven het alleen maar te zien en vervolgens besluiten om een andere keus te maken.
Dus, wat is dieetcultuur precies?
Het geloof dat je dun moet willen zijn om mee te tellen in de wereld. Dat je niet al ongelofelijk fantastisch bent zoals je bent. Dat je niet kunt doen wat je wilt of kunt dragen wat je wilt tot je op je streefgewicht zit. Waar dan nog wel wat meer vanaf kan. Gewoon, voor de zekerheid. Dat afvallen je levensmissie zou moeten zijn.
Misschien vraag je je af hoe het in vredesnaam kan dat je hier ooit in bent getrapt. Niet getreurd, hier zit een onwijs slimme miljarden industrie achter. Inderdaad. De dieetindustrie. De industrie die geld verdient aan jouw onzekerheid en hier gretig in investeert. Door middel van de bekende reclames met ogenschijnlijk gelukkige, dunne vrouwen die een vet verbrandende shake drinken alsof het de normaalste zaak van de wereld is. En nog lekker ook. Dat is het niet. Allebei niet. Het is niet lekker, slecht voor je (mentale) gezondheid en belangrijker nog: het werkt niet. Het maakt je niet dun, dunner, dunst en al helemaal niet gelukkig. Anders hadden we de dieet industrie allang niet meer nodig gehad en dat kunnen ze zich natuurlijk niet veroorloven. Maar de dieetindustrie gaat ook heel stiekem te werk. En dat brengt ons bij…
De gezondheidsclaim
Want het is toch ongezond om dik te zijn? Het brengt allerlei gezondheidsrisico´s met zich mee die je je ergste vijand nog niet toewenst. Toch? Niet helemaal… Onderzoeken naar de gezondheidsrisico´s van obesitas zijn bijna volledig gefinancierd door de dieetindustrie. Inderdaad, door bedrijven die er baat bij hebben dat jij gelooft dat dik zijn het ergste is dat er bestaat. Voor je gezondheid natuurlijk… Er zijn zelfs zaken bekend waarbij de arts die te boek stond als de zogenoemde “obesitas expert” er een bijbaantje op na hield als aandeelhouder van de plaatselijke afvalkliniek. Als je hier net zo ondersteboven van bent als ik toen ik dit voor het eerst las en hier meer over wilt weten, raad ik je aan dit boek van Laura Fraser te lezen.
Is een leven zonder dieetcultuur mogelijk?
Moeilijke vraag. We zijn in ieder geval op de goede weg. Zo heeft instagram recent besloten om dieetreclame naar het afvalputje te verbannen. Waar het thuishoort. Ik voelde me bijna jarig zo gelukkig werd ik hiervan! Helaas is het daarmee nog niet volledig de wereld uit.
Realiseer je dus dat je altijd een keus hebt. Ook al lijkt het soms niet zo. Het staat je volledig vrij om je geld, tijd en energie te blijven steken in het geloof dat je er pas toe doet als je slank genoeg bent. Of om dit niet te doen. En dat is verrekte moeilijk. Het gaat in tegen alles waarvan je al die tijd hebt gedacht dat het waar was. Misschien is het voor jou zelfs je houvast, zoals het jarenlang voor mij is geweest. Wie ben ik in vredesnaam als ik niet wil afvallen?
Dit is een goed moment om daar eens onderzoek naar te doen. Naomi Wolf noemt de schoonheidsidealen waar met name vrouwen aan “moeten“ voldoen in haar boek The Beauty Myth “de laatste manier om vrouwen te onderdrukken”. Ik hoop echt dat je hier goed pissig van wordt en overgaat tot actie. Bedenk je eens wat je allemaal met je tijd en energie kunt doen als je dat niet meer zou steken in het behalen van je streefgewicht? Ga je dromen achterna! Verbeter de wereld! Of geniet op z´n minst van de tijd en taart met je oma, voordat dit niet meer kan.
In mijn eigen brein is de angst om dik te worden nog steeds aanwezig. Meerdere keren per dag moet ik bewust de keus maken om niet aan de verleiding van het diëten toe te geven. Omdat ik ergens in mijn achterhoofd heus wel weet dat ik niet hoef af te vallen om mee te mogen doen op deze wereld. Het is een lange, maar bevrijdende weg die het waard is om uit te proberen. Met een beschuldigende vinger naar de dieetindustrie wijzen is misschien ook niet helemaal terecht. Nu zie je immers in dat je een keus hebt. Steek dus gerust je middelvinger op.
