Eetbuien voorkomen staat waarschijnlijk bovenaan je prioriteitenlijstje. De wanhoop die je voelt als je jezelf weer eens terugvindt tussen de kruimels en koekverpakkingen is met niets te vergelijken. Keer op keer neem je jezelf voor dat het nu echt afgelopen is. Dat dit de laatste eetbui was. Misschien duurt het een dag, een week of twee, maar uiteindelijk gaat het weer mis. Niet omdat je een slappeling bent en ook niet omdat je een gebrek aan wilskracht hebt. Waarschijnlijk zie je gewoon iets heel belangrijks over het hoofd.
Datgene wat aan het begin van iedere eetbui staat: je gedachten. Hersenspinsels zijn geen vaststaande feiten. Wat je denkt is niet per se waar en je kunt jezelf aanleren om anders te denken. Zodra je je gedachten niet langer uit de weg gaat, maar rustig observeert en ombuigt kom je een heel eind. Eetbuien voorkomen lukt niet zolang je in je oude gedachten patroon vast zit. Dan was je er echt allang vanaf geweest.
Emoties en eetbuien
Ik heb het hier natuurlijk niet over emotie-eten. Zolang je ook andere manieren hebt om met emoties om te gaan is er echt niet zoveel mis met een chocolaatje tegen de pijn. Een eetbui is niet hetzelfde als emotie-eten. Het is iets heel anders dan per ongeluk toch de volledige zak chips wegwerken. Het is een monster dat altijd op de loer ligt en het vroeg of laat van je overneemt. Als dat gebeurt kun je alleen nog maar eten, eten en eten. Het blijft dan niet bij die ene zak chips. Het eetbui monster verzadigd zichzelf desnoods met droge crackers, bevroren brood of restjes uit de vuilnisbak.
Er zijn tal van emoties die bij een eetbui komen kijken. Schuldgevoelens, schaamte, maar ook een gevoel van opluchting. Eetbuien zijn niet alleen maar klote en dat maakt het overwinnen ervan ook zo moeilijk. De kans is groot dat je je fijn voelt vlak voor en aan het begin van een eetbui. In ieder geval totdat je het gevoel krijgt dat je niet meer kunt stoppen en vervolgens ziet wat je hebt aangericht. De lege verpakkingen liegen er niet om. Dat is wanneer de schaamte en het schuldgevoel in alle hevigheid naar boven komt.
Het gaat dus niet om één enkele emotie. Bij een eetbui komen tal van emoties kijken. Toch is er één emotie die ten grondslag ligt aan al die andere gevoelens. Eetbuien voorkomen begint bij het onder ogen komen van die ene emotie.
Angst
Gedachten veroorzaken emoties. Als jij een angstige gedachte hebt, voel je stress of spanning. Ongeacht of deze angst terecht is of niet. Gedachten zijn niet per definitie waar weet je nog? En wat is de angst van iedereen die last heeft van eetbuien? De angst om dik te worden, zijn of blijven.
Vanuit deze angst probeer je je gewicht te controleren. Waarschijnlijk eet je onvoldoende wat zorgt voor een lichamelijke behoefte aan eetbuien. Je lichaam zal er alles aan doen om haar setpoint gewicht te behouden. Dat betekent dat je geobsedeerd raakt door eten en soms pas kunt stoppen met eten als je uit elkaar klapt. Je maakt een eind aan deze lichamelijke behoefte door eetbuien niet langer te compenseren. Ook niet stiekem een beetje. Dit houdt in dat je altijd eet wanneer je honger hebt en niet stopt tot je vol zit. Zelfs als je voor je gevoel veel te veel eet.
Dit is doodeng en oncomfortabel, maar weet dat een oncomfortabel gevoel niet betekent dat je de verkeerde weg bent ingeslagen. Het betekent dat je groeit.
Angst veroorzaakt stress
Als je bang bent om aan te komen en dwangmatig je lichaam en voedingsinname monitort, ervaar je ontzettend veel stress. Je eetstoornis is een mechanisme dat je onbewust hebt ingezet om met deze stress om te gaan. De een grijpt naar de drank of een webwinkel, wij naar de weegschaal. Het is niet meer dan normaal dat je een strategie bedenkt om met deze enorme druk om te gaan. Wat niet normaal is, is dat je deze druk in de eerste plaats ervaart.
De druk om perfect te zijn. Mooi, jong, slim, slank, spontaan en gezellig. Gedreven en ambitieus als het even kan. Eén van de belangrijkste lessen die ik van mijn therapeut heb geleerd is dat goed ook goed genoeg is. Het hoeft allemaal niet perfect. Mijn lichaam niet en mijn leven ook niet. Bovendien is het veel belangrijker dat ik me fijn voel dan dat ik mezelf ellendig voel, maar wel goedkeuring van anderen krijg. Wat is dat nou helemaal waard?
Door de druk van de ketel te halen ervaar je minder stress. Hierdoor verdwijnt ook de noodzaak om een middel in te zetten om met deze stress om te gaan. Langzaam maar zeker wordt je eetstoornis overbodig. Het is belangrijk om hier geen tijdslimiet voor neer te zetten en rustig alle fases te doorlopen, het liefst met hulp. Je eetstoornis heb je niet in één dag ontwikkeld en je zult er ook niet in één dag vanaf komen. Herstel is geen rechte lijn en heeft geen vaste tijdsaanduiding.
Schaamte en schuldgevoel na een eetbui
Als we nog eens wat dieper inzoomen op al die emoties zien we dat angst niet enkel stress veroorzaakt. Het ligt ook ten grondslag aan de schaamte en schuldgevoelens na een eetbui. Zeg eens eerlijk, waar voel je je het naarst over na een eetbui: die plofbuik of het feit dat je het weer zo ver hebt laten komen? Dat het weer niet gelukt is. Dat je nu nooit zult afvallen. Ben je misselijk door al het eten of door de gedachte aan wat het allemaal met je gewicht zal doen?
Afvallen en slank willen zijn is een culturele norm. Helaas. Het is dan ook niet zo gek dat je je schuldig voelt als je iets doet dat in strijd is met deze norm. Zoals eten tot je niet meer kan. Je hebt het gevoel dat je iets slechts gedaan hebt. De waarde die je hecht aan het voldoen aan deze norm bepaalt de mate van schuldgevoel achteraf. Als je deze woorden leest denk ik dat je héél veel waarde hecht aan het slank zijn. Zoveel waarde dat schuldgevoel na een eetbui omslaat in schaamte.
Als je je schuldig voelt heb je het gevoel dat je iets stoms hebt gedaan. Wanneer je je schaamt, heb je het gevoel dat je stom bent. Een schuldgevoel is iets waar je je schouders over op kunt halen, waarna je doorgaat met je dag. Als je het gevoel hebt dat je mislukt bent, in plaats van dat je een mislukking hebt begaan, wordt dat een stuk moeilijker. Niemand is graag een mislukkeling dus de kans is groot dat je dit voor iedereen probeert te verbergen. Dit vergroot de schaamte en nare gevoelens die daarbij komen kijken. En hoe ga je om met deze gevoelens? Door naar je eetstoornis te grijpen die je zal leiden naar de volgende eetbui.
Schaamte kun je doorbreken door iemand in vertrouwen te nemen. Deze persoon zal je als het goed is vertellen dat je helemaal niet stom bent, waardoor je dit zelf ook eerder zal geloven. Schaamte vaart op geheimzinnigheid en verliest al haar kracht als we onze verhalen delen.
Eetbuien voorkomen door de controle los te laten
Er gebeurt nog iets fantastisch als je de controle over je lichaam en voedingspatroon durft los te laten. Als je die angst om aan te komen recht in de ogen kijkt en ziet dat het een uit de kluiten gewassen verzinsel is. Je hebt het ook niet meer nodig om jezelf even te bevrijden van die dwangmatige controle. Dat is de reden waarom een eetbui zo fijn voelt. Even rebelleren. Even niets, maar lekker alles loslaten. De behoefte aan zulke uitspattingen zal een stuk minder worden zodra je de teugels altijd wat meer laat vieren.
De angst om aan te komen loslaten is ontzettend lastig. Ik zal de laatste zijn die dat zal ontkennen. Het hebben van eetbuien is een onderwerp dat me zo aan het hart gaat. Zelf wilde ik jarenlang niets liever dan een leven zonder eetbuien, maar ik wilde toch ook niet aankomen. Dit hield me gevangen in die vicieuze cirkel. Pas toen ik de angst losliet lukte het om eetbuien voor eens en voor altijd vaarwel te zeggen. Ik deed alsof het me niets meer kon schelen wat er met mijn lichaam gebeurde en haalde mijn schouders op als ik dacht dat ik teveel had gegeten. Net zolang tot ik hierin ging geloven. Niet altijd, maar steeds vaker.
Jij kunt dat ook. Het is lastig, maar weet je, jij hebt het in je om lastige dingen te doen. Dat heb je al bewezen door alles wat je doorstaan hebt. Door hoe ver je al gekomen bent. Zie deze woorden als een teken dat het tijd is om een stap verder te gaan. Tijd om je leven terug te krijgen. Ik geloof in je. Jij ook?
