Heb je je weleens afgevraagd hoe het kan dat sommige mensen kunnen eten wat ze willen zonder ook maar een gram aan te komen? Verzucht je met enige regelmaat dat je zelf maar naar een donut hoeft te kijken om 3 kilo aan te komen? De setpoint theorie gaat ervan uit dat hier inderdaad een kern van waarheid in zit. Dat je natuurlijke lichaamsvorm vastligt in je DNA. Je setpoint gewicht is de biologische factor achter de onzin van ieder dieet. Hoe dat precies zit lees je in dit artikel!
Heb ik nou gewoon echt zware botten?! Kan ik echt helemaal niets doen aan mijn gewicht? Ja en nee. Volgens de setpoint theorie ligt het gewicht waar jouw lichaam zich het prettigst bij voelt vast in je DNA. (1) Dit is het gewicht waar jouw lichaam het best op functioneert. Of je op dit gewicht zit kun je onder andere merken aan je energielevel, libido en de sterkte van je haar en nagels.
Dit betekent niet dat je niets aan dit gewicht kunt doen. Het is net zoiets als je natuurlijke haarkleur verven, al zit je lichaam natuurlijk wel iets complexer in elkaar dan je lokken. Dit is de reden dat diëten zo moeilijk vol te houden zijn. Het gaat niet puur en alleen om wilskracht. Je lichaam wilt die vijf kilo helemaal niet kwijt. Het zal er alles aan doen om te voorkomen dat ons door de schoonheidsindustrie bezeten hoofd haar zin krijgt. Niet voor niets leggen sommige mensen uit pure wanhoop duizenden euro´s neer om het vet te laten wegsnijden, zuigen en branden. Je lichaam is eigenwijs, intelligent en vastberaden. Hoe lang wil je er nog tegen vechten?
Hoe je je setpoint gewicht verandert
Dat kan namelijk wel! Hoe je dit doet? Door lang genoeg te diëten. Hiermee verhoog je je setpoint gewicht en zul je sneller aankomen. Inderdaad, het middel dat je inzet om af te vallen zorgt er uiteindelijk voor dat je aankomt en je natuurlijke gewicht hoger komt te liggen. Je setpoint gewicht is de oorzaak van het jojo effect en de reden dat het zo ontzettend moeilijk is om die laatste kilo´s kwijt te raken. Je lichaam wilt het niet. Je lichaam is niet geïnteresseerd in de laatste schoonheidstrends. Het enige wat jouw lichaam wilt is zo goed mogelijk voor jou blijven functioneren. Zei ik al dat je lichaam intelligent en eigenwijs is?
Als je op dieet gaat zal je lichaam er alles aan doen om haar natuurlijke setpoint gewicht te behouden. Om dit voor elkaar te krijgen wordt je stofwisseling vertraagd. (2) Hierdoor heeft je lichaam minder calorieën nodig om te zorgen dat alles daarbinnen blijft werken. Het betekent logischerwijs dat er meer overtollige calorieën zijn dan voorheen en deze worden opgeslagen als… vet. Een handige energievoorraad voor als er weer een hongersnood is. Dat is letterlijk wat een dieet voor jouw lichaam is. Pure hongersnood.
De dieetindustrie wilt natuurlijk niet dat jij je realiseert dat 95% van de mensen die op dieet gaan de verloren kilo´s sneller terugkrijgen dan ze Weight Watchers kunnen zeggen. En vaak dus nog meer dan dat, afhankelijk van hoelang het dieet is volgehouden. Volgende keer mag je je “gebrek aan wilskracht” bedanken.
Het is nooit te laat om het gevecht te staken
Persoonlijk dacht ik dat wel even. De kans was immers groot dat ik met al dat diëten mijn setpoint gewicht verhoogd had. Ik wist niet zo goed wat ik moest doen. Na jaren van extreem diëten kwam ik erachter dat het nooit gewerkt had en dit ook niet ging gebeuren. Ik was nooit dun genoeg en het beloofde levensgeluk bleef uit. Op sommige momenten was het zelfs ver te zoeken. Na de zoveelste eetbui bijvoorbeeld. De eetbui waarmee mijn arme lichaam wanhopig probeerde om op mijn eigen, unieke setpoint gewicht te blijven.
Hoe ongelukkig het lijnen me ook had gemaakt, ik was nog steeds doodsbang om aan te komen. Het idee dat ik mijn setpoint gewicht door de jaren heen waarschijnlijk verhoogd had hielp hier niet aan mee. Ik was als de dood voor wat er ging gebeuren zodra ik de controle over mijn eetpatroon los zou laten. Langer zo doorgaan was alleen ook geen optie meer. Dit was eindelijk de minst aantrekkelijke optie van de twee geworden. Dus liet ik het los. Met pijn en moeite. Tranen en hysterische huilbuien. Vallen en opstaan. Herstel is geen rechte lijn en al helemaal niet voorspelbaar.
Het is logisch dat het onvoorstelbaar moeilijk is om het diëten los te laten. Je stapt van (schijn)controle in het onbekende. Niemand kan je vertellen wat er met je lichaam gaat gebeuren. Hoe jouw lichaam eruit wilt zien om lekker te kunnen functioneren. Dankzij alles wat ons door de dieetcultuur is aangeleerd denk je waarschijnlijk ook nog eens dat je hiermee je kans op levensgeluk vergooit. Er is ons geleerd om bevooroordeeld te zijn tegenover onze vetjes en putjes. Dat we de weinige energie die we tijdens een dieet nog over hebben moeten inzetten om gefocust te blijven. Gefocust op het veranderen en dwangmatig monitoren van ons lichaam. Door het tekort aan voeding zorgt ons brein er weer voor dat we juist meer dan ooit gefocust zijn op eten. Tot het geobsedeerde aan toe. Je zit in een dieetgevangenis en alleen jij kunt jezelf bevrijden.
Want gelukkig kan het ook anders. Je kunt je energie terugkrijgen door voldoende te eten, waarna je kunt beginnen met leven voor jezelf. Niet langer voor de schoonheidsindustrie, maar voor de dromen en doelen die je hebt. Dromen en doelen die vast meer inhouden dat het voldoen aan een onmogelijk ideaal. Het enige wat je hiervoor nodig hebt is vertrouwen in je lichaam en het proces. Vertrouwen dat de angst om aan te komen zal afnemen. Dit zal gebeuren. Echt waar. Dat is een van de weinige dingen die ik je kan beloven over het verloop van dit proces. Je gewicht en lichaam zullen steeds minder belangrijk worden en er zal steeds meer ruimte komen voor andere dingen in het leven. Zijn die paar kilo´s minder het echt waard om zoveel van je leven te missen?
In het volgende artikel deel ik drie leuke manieren waarmee je de controle rondom je eetpatroon los kunt laten. Het is immers al zwaar genoeg allemaal!
