Uren kon ik kijken naar foto’s en filmpjes van mensen met een lichaam waar ik alleen maar van kon dromen. Hoe deden ze dat toch? Ze hadden duidelijk verstand van zaken. Hoe konden ze er anders zo uitzien? Ik wilde niets liever dan dat uiterlijk evenaren. Er net zo strak uitzien. Zichtbare buikspieren creëren. Om dat te bereiken moest ik precies doen wat zij deden. Het kwam niet eens in me op om me af te vragen of dit wel gezond was. De informatie was afkomstig van mensen die zich professioneel met fitness bezig hielden. En we weten allemaal dat lichaamsbeweging de sleutel tot een gezonder leven is…
De fitness influencers van vandaag zijn de covermodellen van vroeger. Waar we vroeger smachtend door een tijdschrift bladerden scrollen we nu vol verlangen door onze instagram feed. Een krachtig en gespierd uiterlijk heeft voor velen het magere ideaal vervangen. We willen spierballen. Zichtbare buikspieren en sterke benen.
In de eerste plaats lijkt daar niet eens zo veel mis mee. We weten allemaal dat lichaamsbeweging gezond is. Dat dit ook nog eens het gewenste uiterlijk oplevert is alleen maar mooi meegenomen. Het draait nu niet meer puur en alleen om het zo min mogelijk eten. Om het zo slank mogelijk zijn. Lichaamsbeweging staat centraal en dus kunnen we er prachtig uitzien én gezonder leven. Twee vliegen in één klap. Klinkt als een droom die uitkomt.
Het gevaar schuilt in de eenzijdigheid van het verhaal. Van de foto’s en filmpjes die we massaal bewonderen. Want wat kunnen we daar nu echt aan afzien?
Gezondheid en geluk hebben niets met uiterlijk te maken
Helemaal prima dat je er op een bepaalde manier uit wilt zien. Het is jouw lichaam. Jouw leven. De bedoeling van dit artikel is ook niet om fitness modellen af te kraken, maar om ons ervan bewust te worden dat een foto of filmpje eigenlijk niets zegt over het leven van die persoon. Dat het heel listig wordt wanneer we een bepaalde lichaamsvorm en levensstijl als gezond bestempelen op basis van hoe het eruit ziet. Op basis van de enkele informatie dat deze persoon praktisch in de sportschool woont en leeft op zaden, pitten en broccoli.
Want hoe zit het met de geestelijke gezondheid van dat meisje met dat droomlichaam? Met haar hormoonbalans? Haar energielevel en libido? Wordt ze eigenlijk nog wel ongesteld? Ziet ze haar vriendinnen regelmatig? Bestaat haar leven uit meer dan sporten en maaltijden voorbereiden? En zo niet, is dat dan iets wat ik echt wil? Wat ik hiervoor over heb? Zo maar een paar vragen waarvan ik had gewild dat ik ze aan mezelf had gesteld voordat ik kopje onder ging in de fitness wereld.
Gezondheid is zo veel meer dan uiterlijk. Naast het feit dat we een heleboel dingen gewoon niet aan de buitenkant kunnen zien is een dun lichaam ook niet per definitie in een betere conditie dan een dik lichaam. Als ik weinig eet en amper beweeg ben ik buiten adem als ik de trap op loop en krijg ik onvoldoende voedingsstoffen binnen. Waarschijnlijk ben ik ook dunner dan iemand die wel regelmatig eet en beweegt, maar wie is er dan “gezonder?” Iedereen heeft bovendien een uniek setpoint gewicht. Voor sommige mensen ligt dit nu eenmaal hoger en dat betekent dat hun lichaam meer voeding vraagt om te kunnen functioneren. Om hen van energie te voorzien en te zorgen dat alle hormonen op hun plek blijven.
Dus… stiekem draait het niet om gezonder leven maar om het uiterlijk?
Ik kan natuurlijk niet voor iedereen spreken, maar in mijn geval was dit wel zo. Het was enkel mooi meegenomen dat ik dacht ook “gezond bezig te zijn,” maar als ik eerlijk ben was mijn uiterlijk het allerbelangrijkst. Ik wilde gewoon die buikspieren. De ironie van het verhaal is natuurlijk dat ik heel, heel, HEEL veel van mijn gezondheid inleverde om dat te bereiken.
Het is met name voor vrouwen gewoon niet gezond om zo’n laag vetpercentage te hebben, vanwege de complexiteit van onze hormonen. (1) Ik bedoel, er kan een mensje in ons lichaam groeien. Een compleet nieuw leven. Hoe bijzonder is dat? Bovendien vraagt het bereiken van datzelfde vetpercentage ongelofelijk veel tijd en energie. Energie die je amper hebt omdat je veel te weinig voeding binnenkrijgt. Het resultaat is een door eten geobsedeerd brein dat geen tijd of zin heeft in het onderhouden van vriendschappen. In het najagen van dromen en doelen. Dit is precies hoe een klein lichaam je wereld verkleind.
Je krijgt een leven dat enkel en alleen gefocust is op je uiterlijk. Precies zoals de instagram pagina van de gemiddelde fitness influencer eruit ziet.
Als je goed kijkt zie je daar bijna alleen maar foto’s van buikspieren en zorgvuldig afgemeten maaltijden. Een aanwijzing dat ze inderdaad met niets anders bezig kunnen zijn. Er komt geen enkel ander aspect van hun leven voorbij wat je doet vermoeden dat dit er waarschijnlijk ook niet is. En als dat lichaam is wat je nastreeft is dat ook precies wat je krijgt.
Wil je dat? Heb je dat ervoor over?
Nog meer vragen waarvan ik had gewild dat ik ze aan mezelf had gesteld. Dan had ik misschien doorgehad dat er niet zo veel van mijn leven en gezondheid overbleef. Mijn gebrek aan kennis zorgde ervoor dat ik oprecht dacht dat de levensstijl die ik erop nahield gezond was. Dat ik gewoon iets niet goed deed omdat ik last had van eetbuien.
Ik wist ook niet dat een dieet vaak ongemerkt verandert in een eetstoornis. (2) Iets wat bijna onvermijdelijk is wanneer het “dieet” dat je volgt barst van de regels die regelrecht afsturen op een verstoorde relatie met eten. Alles wat je in je mond stopt tot op de gram bijhouden, de voedingsmiddelen die je mag eten tot een minimum beperken en op één dag alles eten wat los en vast zit onder het mom van een “cheatdag” is het recept voor een eetstoornis in de dop. De één noemt het orthorexia. De ander noemt het sportanorexia. Ik noem het gewoon langzaam maar zeker dood- en doodongelukkig worden zonder te weten wat je verkeerd doet. Zonder te weten hoe je daar in vredesnaam verandering in moet brengen.
Naast mijn gebrek aan kennis werd ik om de tuin geleid door wat ik op instagram en youtube dacht te zien. Ik zag dat deze mensen ontzettend veel volgers hadden. In mijn ogen betekende dit dat deze mensen werden gezien. Gehoord en erkend. Ze waren geliefd. Alles wat ik dacht nodig te hebben voor een gelukkig leven. Alles wat er in mijn leven ontbrak door een chronisch gebrek aan eigenwaarde. In plaats van daaraan te werken nam ik aan dat een bepaalde levensstijl en bijbehorend uiterlijk hier wel voor zou zorgen… Dat is een hele harde les geweest.
Hoe kun je dan wél gezonder leven?
Daar heb ik geen en tegelijkertijd één simpel antwoord op. Door je op jezelf te focussen. Ik kan jou niet vertellen wat jij op dit moment nodig hebt of hoe je dat kunt bereiken. Wat een gezonder leven voor jou betekent. Dat kun je alleen zelf. Laat je inspireren door anderen, maar niet leiden. Jij bent de baas over jouw leven. Over jouw tijd en jouw gezondheid. Iedereen is uniek en wat voor de één werkt hoeft niet noodzakelijkerwijs voor jou te werken. Vraag jezelf altijd af of wat je wilt doen goed is voor jou. Of het bijdraagt aan een betere kwaliteit van jouw leven.
Laten we niet meer aannemen dat we ook maar iets van iemands leven kunnen weten op basis van hoe ze eruit zien. Laten we ons om die reden alleen al ook niet meer met anderen vergelijken. We kunnen nooit alles weten. Het uiterlijk van iemand laat niet zien hoe gezond die persoon is. Hoe gelukkig. Laten we anderen ook niet meer veroordelen. We weten niet wat zich allemaal afspeelt in het leven van de ander.
Sterke vrouwen hebben niet per se buikspieren. Sterke vrouwen ondersteunen elkaar. Alle lichamen zijn mooie lichamen. Dun en dik. Appels en peren. Prachtig om wat ze kunnen en niet alleen om hoe ze eruit zien. Net als de mensen die erin schuilen.
